Landschap + Wonen

Boek Landschappelijk Wonen – onderzoek van 35 voorbeeldige groene woonmilieus

'Landschappelijk wonen' is een voorbeeldenboek dat 34 aantrekkelijke groene woonmilieus grondig analyseert en rijk illustreert. Het bevat een waaier aan bekende en onbekende, oude en nieuwe, en grote en kleine voorbeelden, in bestaand en gemaakt landschap. De studie van FARO Architecten, Palmbout Urban Landscapes en H+N+S Landschapsarchitecten verdiept het begrip ‘landschappelijk wonen’ en brengt de ambities voor groen wonen dichter bij realisatie. De analyses van de onderzoekers en de foto’s van Hans Peter Föllmi, Daniel Nicolas en luchtfotograaf Karel Tomeï laten zien hoe de projecten even slim als zorgvuldig in elkaar zitten.

Aanleiding

Makelaars-groen

Groene en landschappelijke woonmilieus zijn geliefd. Makelaars gebruiken de term ‘landschappelijk wonen’ dan ook graag. Vaak zegt het meer over een gewenst imago en niets over de kwaliteit van het uiteindelijke project. Het onderzoek gaat over deze kloof tussen de ambities en het eindresultaat. Het toont de haalbaarheid en kansen in boekvorm en stelt aan de orde of de ontwikkeling van landschappelijk woonmilieus daadwerkelijk landschappelijke meerwaarde oplevert.

Handboek

Het boek dient als handboek bij het ontwikkelen van ontspannen groene woonmilieus. De inventarisatie van landschappelijke woonmilieus is een databank voor de Nederlandse woningbouw. Nederland heeft talrijke inspirerende voorbeelden van landschappelijk wonen. Daarbij kunnen ‘groene ambities’ op basis van de 34 voorbeelden scherper worden gesteld. Dat komt goed van pas in een tijd waarin de Nederlandse stedenbouw voor nieuwe opgaves staat en het opdrachtgeverschap nieuwe vormen aanneemt.

Bosvilla's te Hilversum (© Karel Tomei)
Landschappelijk wonen wordt vaak gebruikt als marketingterm voor woningbouw maar is iets anders dan een groen sausje over een gewone woonwijk

Aanpak

Investeringskosten

Op basis van een uitvoerige analyse, de mate van toepasbaarheid en in samenspraak met een klankbordgroep bleven er 34 voorbeelden over voor opname in dit boek. De voorbeelden – variërend in dichtheid, verspreid over Nederland, van recente en vroeger datum – zijn vergelijkbaar gemaakt op onder andere hun ondergrond en configuratie, maar ook eigendomsverhouding, ontsluiting, de verhouding tussen groen, verharding en bebouwing en investerings- en onderhoudskosten.

Systematisch

De gekozen systematische aanpak maakt van het onderzoek een prachtig foto-boek, aansprekend voorbeeldenboek en praktisch handboek ineen. Het boek faciliteert het gesprek tussen opdrachtgevers, ontwerpers, ontwikkelaars en overheden. De analyses van de getoonde voorbeelden zijn een stimulans voor het vakkundig ontwerpen en ontwikkelen van bijzonder aantrekkelijke landschappelijke woonmilieus in en om de stad.

Resultaat

Koudwatervrees

Om een goede dialoog tussen de bij ontwikkeling betrokken partijen (ontwerper – ontwikkelende partij - politiek) te bevorderen en deze van hun koudwatervrees af te helpen, is door FARO, Palmbout en H+N+S het vuistdikke boek ‘Landschappelijk Wonen’ uitgebracht waarin een uitgebreid onderzoek naar 34 voorbeeldwijken is gebundeld. Het dikke boek omvat een omvangrijke studie waarin de succesfactoren van landschappelijk wonen zijn beschreven, gebaseerd op de onderzochte voorbeelden.

Over het boek

‘Landschappelijk wonen’ is een rijk voorbeeldenboek van aantrekkelijke groene woonmilieus. Het bevat een waaier aan bekende en onbekende, oude en nieuwe, grote en kleine voorbeelden, in bestaand en nieuw gemaakt landschap. De studie verdiept het begrip ‘landschappelijk wonen’ en brengt de ambities voor groen wonen dichter bij realisatie. De analyses van de onderzoekers en de foto’s van Hans Peter Föllmi, Daniel Nicolas en luchtfotograaf Karel Tomeï laten zien hoe de projecten even slim als zorgvuldig in elkaar zitten.

34 Voorbeelden

De 34 wijken zijn tot op het bot gefileerd op hun ruimtegebruik, ruimtelijke opzet (ontsluiting, parkeeroplossing, groenstructuur, stedenbouwkundige opzet), maar ook qua eigendom, beheersituatie, investeringsniveau, enzovoorts. De locaties zijn op deze wijze vergelijkbaar gemaakt. Verder zijn alle locaties uitgebreid gefotografeerd, vanaf het maaiveld en de lucht, zodat het boek als handboek voor de ontwerper en tevens als inspiratieboek voor ontwikkelaar en ambtenaar kan fungeren.

Lessons learned

Het onderzoek mondt uiteindelijk uit in 10 ingrediënten als ‘lessons learned’ voor de beroepspraktijk. De sleutel van een goed ontwerp dat het predicaat ‘landschappelijk wonen’ verdient en ook echt landschappelijke kwaliteit toevoegt zit in zaken als de mate van collectiviteit, de overgang openbaar-privé, de gekozen parkeeroplossing, de dichtheid, ruimtelijke configuratie en programma, maar ook de gekozen ontwikkel- en beheerstrategie en de aan het privé domein gestelde eisen en regels.

  • ‘Nu al een standaardwerk.’ Yttje Feddes (toenmalig Rijksadviseur voor het landschap) tijdens het congres over landschappelijk wonen in Numansdorp, 24 mei 2012
  • ‘In een landschappelijke woonwijk is het groen meer dan opsmuk alleen. En nee, er hoeft niet elk weekeinde met de buren samen te worden geschoffeld.’  Marianne Wilschut (Trouw)
  • ‘Het boek biedt inspiratie voor beleidsmakers, ontwikkelaars en ontwerpers.’Magazine Ruimte, Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP)