Landart + Geluidslandschap

Park Buitenschot

In opdracht van Schiphol is door een multidisciplinair projectteam gewerkt aan een wereldprimeur. Een park dat bij de gratie van het door opstijgende vliegtuigen veroorzaakte laagfrequente grondgeluid bestaat. Het parklandschap draagt door zijn vormgeving aan een noemenswaardige reductie van de geluidsoverlast bij.

Animatie door Tungstenpro met afbeeldingen van H+N+S Landschapsarchitecten

Aanleiding

Na de ingebruikname van de Polderbaan te Schiphol (2003) bleek dat omwonenden hinder ondervinden van grondgeluid (laagfrequent geluid dat bij het opstijgen van vliegtuigen ontstaat). Er werd geconcludeerd dat een vermindering van 10dB de hinder voor een groot deel zou wegnemen. Omwonenden merkten dat het geluid na het omploegen van de landbouwgronden minder was. Dit vormde het startpunt van het onderzoek naar een geluidreducerend landschap.

Doel was om de geluidsdempende ribbelstructuur ook recreatieve meerwaarde te geven

Basiselement zijn 3 meter hoge, 1,10 meter in het maaiveld verzonken gelegen, grondwallen die het geluid verstooien. 1 m. brede onderhoudspaden tussen de ribbels dienen tevens als wandelpaden. In Buitenschot wordt een tweede hoofdrichting voor ribbels precies haaks op de geluidsgolven geïntroduceerd. Deze verhoudt zich op een verrassende manier tot de aan het poldergrid van de Haarlemmermeer gekoppelde ribbels wat een intrigerend lijnenspel oplevert.

Aanpak

Het ontwerp was een interactief proces tussen de ontwerpers van H+N+S, beeldende kunstenaar Paul de Kort, TNO (geluidsmeting) en Witteveen + Bos (toetsing maakbaarheid). Zij werden begeleid door de ontwerper van het eerste plan van Buitenschot, zonder geluidsreductie, van Dienst Landelijk Gebied voor Stichting Mainport en Groen en door de opdrachtgever Amsterdam Airport Schiphol.

Grondgeluid

Uit metingen en berekeningen is gebleken dat het grondgeluid als het ware wordt verstoord en verstrooid door schuine vlakken. Met enige dichterlijke vrijheid zou je kunnen zeggen dat het onzichtbare grondgeluid in de grondribbels zichtbaar wordt gemaakt.

Resultaat

Rond een grote open ruimte is een 3m hoge grondwal op maaiveld gezet. Dit is naast de piramides het enige hoogteaccent in het park. De grondwallen lopen naadloos zonder greppel in het maaiveld over. Door het plangebied lopen verschillende paden. In het midden een geasfalteerd fietspad. Een verhard voetpad maakt een rondje door het park. He meest informele netwerk vormen de gemaaide graspaden tussen de ribbels.

Beleving

Er ontstaan doorkijkjes en zichtlijnen, kleinere en grotere kamers die uitnodigen tot sport en spel of zelfs manifestaties. Van noord naar zuid verdunt het met gras begroeide ribbelweefsel, totdat het oplost in enkele langgerekte piramides verspreid aan de randen. Op de piramides staan bijzondere objecten die zijn geïnspireerd op de parabolische geluidsspiegels langs de Engelse kust.

Gebruik van het park

Het park is opgebouwd uit een aantal verschillende ruimtes tussen de grondlichamen. Het hart wordt gevormd door een 500m lange en 100m brede kavel. Deze biedt voldoende ruimte om benut te worden als manifestatie- en speelveld. Aanvullend op de grote ruimte liggen er verstrooid tussen de grondwallen een aantal kleinere meer besloten ruimtes.

Partners:

+ Amsterdam Airport Schiphol
+ Stichting Mainport en Groen
+ Witteveen & Bos
+ Nijmeijer & Mokking milieuadvies

INHOUDELIJKE BIJDRAGE

Voormalig medewerker Joppe Veul