Gebiedsontwikkeling + Uiterwaarden
Met het programma Rivierklimaatpark IJsselpoort wordt door negen partners aan een toekomstbestendige en robuuste inrichting van de IJssel en haar uiterwaarden tussen Arnhem en Giesbeek gewerkt. We bouwen aan een klimaatrobuust riviersysteem, verhogen de ecologische waarde van de uiterwaarden en bieden passend economisch perspectief. Met het Ruimtelijk Perspectief wordt de lange termijn visie vastgelegd. Het doel is om de ruimtelijke kwaliteit bij de verdere uitwerking van het reeds vastgestelde voorkeursalternatief te borgen. Daartoe zijn vijf leidende principes geformuleerd.
Het Rivierklimaatpark kent veel kwaliteiten. Het gebied is met haar grote landschappelijke gradiënt van de Veluwe naar het IJsseldal uniek in Nederland. De uiterwaarden hebben allemaal een eigen sfeer met eigen landschaps- en natuurwaarden, waaronder Natura 2000. Er zijn in het gebied nog waardevolle sporen van historische rivierdynamiek, met een oude meanderbocht, kronkelwaarden en oude stroombanen. En er is een rijkdom aan cultuurhistorisch erfgoed, uit verschillende tijdslagen.
Ook kenmerkend voor het Rivierklimaatpark is echter dat er door de mens grootschalig is ingegrepen in het landschap. Niet altijd heeft dit de ruimtelijke samenhang en kwaliteit versterkt. Het heeft ook tot verrommeling en onleesbare plekken geleid en problemen in de werking van het natuurlijke systeem. Zo hebben de bochtafsnijdingen, aanleg van kribben en versteende oevers de rivier volledig vastgelegd. Rivierdynamiek is nu vrijwel afwezig. De rivierbodem daalt al jaren en de uiterwaarden zijn sterk aan het verdrogen. Bovendien is de veerkracht van de natuur afgenomen. Ook liggen er veel gebruiksclaims, voor o.a. landbouw, recreatie en bedrijvigheid. Deze opgaven worden versterkt onder invloed van klimaatverandering en toenemende bevolkingsgroei en verstedelijking.
Het Rivierklimaatpark IJsselpoort staat als gebied niet op zichzelf, maar is onderdeel van en verbonden met haar ruimere omgeving. Deze ruimtelijke context bepaalt in grote mate de identiteit en functie van het gebied en geeft richting aan de toekomstige ontwikkeling. We versterken in het Ruimtelijk perspectief de betekenis van het gebied op de vier niveaus, die op de pagina hiernaast verbeeld zijn.
Om een samenhangende, toekomstbestendige, functionele en aantrekkelijke inrichting van het gebied te realiseren zijn vijf leidende principes geformuleerd. Ze geven richting aan de uitwerking van de maatregelen uit het voorkeursalternatief.
We zetten in op systeemherstel en ontwikkelen een klimaatrobuust, samenhangend, natuurlijk rivierlandschap. Dit schept eenheid in het gebied en vormt de basis voor de ontwikkeling van natuurwaarden. Dit is de basis en staat in de hiërarchie op een. Ook versterken we de onderscheidende kwaliteiten van de verschillende uiterwaarden en de verbindingen met de omgeving. Door de identiteit en ruimtelijke samenhang van het gebied te vergroten, krijgt het gebied meer recreatieve belevingswaarde en stijgt de economische waarde als vestigingsklimaat. De hoogwatervrije terreinen (pollen) vormen een accent in de uiterwaarden, verbonden door een aantrekkelijk en logisch recreatief netwerk.
Het voorkeursalternatief wordt momenteel in de planuitwerkingsfase uitgewerkt tot een vergunbaar ontwerp.
