i-Lent, Ruimte voor de Waal

Aanleiding

De Waal maakt bij Nijmegen een scherpe bocht en vernauwt zich hier bovendien in de vorm van een flessenhals. Door de dijk bij Nijmegen-Lent 350 meter meer landinwaarts te verleggen, ontstaat ruimte voor een nevengeul voor de Waal die bij hoogwater extra capaciteit biedt voor de waterafvoer. Hierdoor moet minder opstuwing bij Nijmegen optreden.

H+N+S Landschapsarchitecten vervulde voor de aannemerscombinatie i-Lent de rol van coördinerend architect en was daarnaast tevens verantwoordelijk voor het landschapsontwerp. Het voorlopig ontwerp van de gemeente is integraal doorontworpen tot een uitvoeringsontwerp voor het Stedelijk Rivierpark en de verschillende objecten die hiervan onderdeel uitmaken. Om de ambities waar te kunnen maken is de coördinerend architect ook opgenomen in het managementteam van het project.

Visie

Rivierpark in het hart van de stad

Door het graven van een nevengeul is een langgerekt eiland in de Waal ontstaan, pal tussen de historische binnenstad en het nieuwe stadsdeel Waalsprong: Veur Lent. Het eiland en de nevengeul e.o. vormen samen een rivierpark dat is ingericht met een mix van water en natuur, recreatie en stedelijke activiteiten.

Resultaat

Plankaart in lagen

Het ruimtelijke inrichtingsplan is opgebouwd uit drie lagen: maken, groeien en de waterbeweging. De laag ‘maken’ is hard en geeft weer wat er bij aanleg feitelijk aan fysieke elementen wordt gebouwd, aangelegd, vergraven of opgehoogd. De tweede laag, ‘groeien’, is minder hard en laat zien hoe het landschap zich na de uitvoering van Ruimte voor de Waal zou kunnen ontwikkelen. De uitkomst hiervan is wel ongeveer maar niet exact voorspelbaar. Onder invloed van onder andere begrazing, vegetatieontwikkeling en de gebruiksfunctie zal een gevarieerd gebied ontstaan. De fluctuatie van de waterstand door de seizoenen heen vormt de derde laag van het inrichtingsplan. Hierdoor veranderen het uiterlijk en de toegankelijkheid van het gebied met de seizoenen mee. De paden die op verschillende hoogtes komen te liggen zullen op deze waterkalender reageren.

Verbindend landschap

Het landschap vormt de verbinding tussen de verschillende objecten en bepaalt waar deze bij elkaar komen en hoe ze zijn ingebed in hun omgeving. De uitwerking is een reflectie op het totaalontwerp en een verdieping van het idee van het Stedelijke Rivierpark. Het ruimtelijk inrichtingsplan bestaat uit een gedetailleerd maaiveldontwerp met een optimalisatie van het ontwerp van de oevers. Het plan is uitgewerkt in samenspel met technici voor civiele techniek, constructie, hydrologie en ecologie en met ontwerpers voor de architectuur van kade en brugontwerp, landschapsarchitectuur en stedelijk meubilair.

De Drempel

De drempel is de belangrijkste hydrologische randvoorwaarde voor het functioneren van de geul en de Waal. Deze heeft een asymmetrische opzet met grove bestortingen aan de bovenstroomse kant en een gladde afwerking aan de kant van de geul. De kokers zorgen als onderdeel van het drempelontwerp voor voldoende verversing en stroming van het water in de geul.

Bijzondere bruggen als iconen

Het plan kent een groot aantal bruggen die het gebied op verschillende schaalniveau met de omgeving verbinden: het eiland, de Waalsprong en met de binnenstad. De Citadelbrug, een ontwerp van NEXT Architects, verbindt het evenemententerrein op het eiland Veur-Lent met de noordelijke Waaloever. Met de koppelstukken vormt de Citadelbrug een aaneengesloten route die bij hoog water op meerdere plaatsen wordt onderbroken.

De Promenadebrug, een ontwerp van Ney-Poulissen Architects & Engineering, is de formele route van de stedelijke kade naar het uitgeefbare deel van het eiland Veur-Lent. De vormgeving van de oevers is afgestemd op de aansluiting op de landhoofden van de brug en routes lopen zowel boven- als onderlangs.

De kade

Het ontwerp van de kade, de Lentse Warande, komt tot uitdrukking in het materiaalgebruik, de technische uitwerking en de vormgeving van zitranden, de balustrade en overig stedelijk meubilair. De kade is opgenomen en ingebed in het omringende rivierlandschap en de boothelling is afgestemd op het stoere en stedelijke karakter van de kade.

Ruimte voor de Waal won o.a. de Bouwprijs 2017 in de categorie civiele kunstwerken. In tijden van hoogwater loopt heel Nijmegen uit om te genieten van de spectaculaire hoogwater-ervaring in het stedelijke rivierpark.