Zoeken Menu Sluiten

ontwerpend + onderzoek

Perspectieven voor een watergevormde Naad van Brabant

De naad van Brabant is een kwelzone, die zich uitstrekt van west naar oost Brabant. Deze zone is nu niet goed herkenbaar meer, er is steeds minder kwel door verdroging op de hoge zandgronden en het gebied wordt sterk gedraineerd. Om toenemende wateropgaven, zoals droogte en wateroverlast het hoofd te bieden is een watertransitie nodig. Daarbij zal de Naad van Brabant natter worden. Wat zijn kansrijke nieuwe toekomstperspectieven? In dit ontwerpend onderzoek wordt dit verkend.

Kernkwaliteiten

De Naad van Brabant is een lange, smalle strook die over vrijwel de gehele lengte van west naar oost Brabant loopt. Het gebied vormt de scheidslijn tussen de hoger gelegen drogere zandgronden in het zuiden en de lager gelegen, nattere zee- en rivierkleigronden in het noorden. Het is het grootste aaneengesloten kwelgebied van Brabant dat bijzondere natuurwaarden herbergt. De unieke condities zijn in het verleden benut als verdedigingswerk (Zuiderwaterlinie) als vestigingslocatie voor dorpen en steden (Brabantse stedenrij) en bood bijzondere condities voor streekgebonden producten (denk aan leer en bier).

De naad als kwelzone en landschappelijke gradient
De naad als culturele grens en verbinding
De naad als mozaieklandschap
De naad schept bijzondere condities voor verstedelijking en productie

Opgaven: watertransitie nodig

De Naad van Brabant is in de huidige situatie vrijwel onherkenbaar. Het gebied is ontwaterd en geoptimaliseerd voor landbouwkundig gebruik en door aanpassingen in het watersysteem, toenemende verstedelijking en intensiever grondgebruik in Brabant neemt de hoeveelheid kwel gestaag af. Alleen in de natte natuurparels komen de bijzondere condities nog echt tot expressie. Het water- en bodemsysteem van Brabant loopt tegen zijn grenzen aan. Er manifesteren zich steeds meer problemen op het gebied van waterkwantiteit en waterkwaliteit die effect hebben op natuur, landbouw, stedelijke functies en de drinkwatervoorziening. Als gevolg van klimaatverandering en bevolkingsgroei zullen de knelpunten in de toekomst versterken. Er is een watertransitie nodig.

Benodigde watertransitie. Links huidige situatie, rechts toekomstperspectief
Systeemmaatregelen

Perspectieven

Hoe zou een watergevormde Naad van Brabant er in de toekomst uit kunnen zien en welke ruimtelijke betekenis kan het gebied hebben? Aan de hand van vier perspectieven worden mogelijke ontwikkelrichtingen verkend. De perspectieven zijn onderling te combineren.

De Naad van Brabant kan zich ontwikkelen als een waardevolle ‘watermachine’ die een onmisbare schakel vormt in de beno- digde watertransitie. Het levert een continue stroom kostbaar water.
Door de bestaande natte natuurparels uit te breiden en met el- kaar te verbinden ontstaat een natuurlandschap van formaat. Met herstel van de kwelstromen zal de ecologische kwaliteit steeds verder toenemen.
De Naad van Brabant bood van oorsprong goede vestigingsvoor- waarden voor verstedelijking. Zo is de Brabantse stedenrij aan de zuidrand van de Naad tot ontwikkeling gekomen. Door de Naad mee te laten groeien met de stad, kan de Naad een belangrijke rol vervullen bij het realiseren van een kwaliteitsvolle leefomgeving.
In dit perspectief worden de nattere, natuurlijke condities om- armd en benut voor nieuwe vormen van landgebruik. We zetten in op de ontwikkeling van innovatieve, streekgebonden pro- ducten in een circulaire economie en het smeden van nieuwe allianties tussen stad en land en tussen de verschillende land- schappen.

Transitiepaden

Onze verwachting is dat de transitie van de Naad onvermijdelijk is en gedreven zal worden door ontwikkelingen in het klimaat, de maatschappij en de economie (externe factoren). Vanuit de overheid kan dit geleid en gestimuleerd worden. Een aantal aspecten is hierbij van belang. Het bieden van innovatie en experimenteerruimte, eerlijke betaling van groen/blauwe diensten en verrekening tussen gebieden, voldoende beleidsruimte en ruimhartige transitievergoeding waar nodig en een gebiedsgerichte aanpak. Het is duidelijk dat er in de toekomst verschillende samenwerkingsconsortia van belanghebbenden zullen moeten worden gevormd om de duurzame transitie van de regio te garanderen.

Transitie naar een watergevormde Naad van Brabant
Maatregelen in de tijd

Wij hebben hieraan gewerkt

Meer lezen?

Contact Gepke Heun
Associate partner, stedebouwkundige en bureaumanager Gepke Heun
Landschapsarchitect Blake Allen
Stagiair Sandra Rodriquez Veloza

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het correct functioneren van de website. Let op, deze cookies kun je niet uitzetten.

Dit maakt het mogelijk om inhoud van websites van derden, zoals YouTube en Vimeo, in te sluiten. Als u dit uitschakelt, kan een deel van de functionaliteit van de website worden uitgeschakeld.

Dit stelt ons in staat om de prestaties van onze websites te controleren en te verbeteren, evenals om anoniem analyses van gebruikerservaringen uit te voeren.

Dit stelt ons in staat om u relevante advertenties te tonen op websites van derden en apps, zoals Facebook en Instagram. We kunnen deze gegevens ook koppelen aan de verschillende apparaten die u gebruikt, evenals gegevens over de advertenties verwerken. Dit is om advertentieprestaties te meten en advertentiefacturering in te schakelen.

Het uitschakelen van bepaalde cookies kan ertoe leiden dat gerelateerde functionaliteit niet meer correct werkt. U kunt uw voorkeuren op elk moment wijzigen. Meer informatie

We gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te verbeteren, uw voorkeuren te onthouden en u dienovereenkomstig relevante informatie te tonen. Door deze website te blijven gebruiken, accepteert u ons gebruik van cookies. Meer informatie Wijzig voorkeuren Cookies weigeren