Planning + Delta's
De toekomst van verstedelijkte delta’s is zeer onzeker en wordt bepaald door een complex samenspel van uiteenlopende ontwikkelingen. Hoe kan je hier met planvorming toch op anticiperen? En welke methode is hiervoor geschikt? In het onderzoeksproject IPDD is dat onderzocht.
In de ontwikkelde planningsmethodiek spelen toekomstverkenningen een belangrijke rol. Gangbaar worden hiervoor ‘scenario’s’ gebruikt. Nadeel is dat die vaak nogal abstract blijven en weinig ruimtelijk specifiek. Hierdoor bieden ze ontwerpers weinig houvast. Het deelonderzoek ‘toekomstverkenningen’ richt zich op het optimaliseren van de scenariomethodiek.
De toekomst proberen te voorspellen is zinloos, anticiperen op mogelijke ontwikkelingen cruciaal
Verstedelijkte delta’s worden gekenmerkt door een hoge mate van complexiteit, vanwege het samenvallen van een dynamisch natuurlijk milieu met dynamische maatschappelijke ontwikkelingen. Door nauw samen te werken tussen ontwerp/planning, wetenschap en governance; door een goed systeemmodel te hanteren waarin onderscheid wordt gemaakt tussen ontwikkelingen die op het systeem afkomen en de effecten daarvan op het systeem zelf; en door zowel terug- als vooruit te kijken, wordt deze complexiteit bij het maken van toekomstverkenningen hanteerbaar.
H+N+S Landschapsarchitecten heeft leiding gegeven aan het deelonderzoek toekomstverkenningen, waarin nauw is samengewerkt met een integraal team van ontwerpers, onderzoekers en beleidsmakers. Daarnaast was H+N+S betrokken bij andere deelonderzoeken binnen het gehele onderzoeksproject IPDD.
Een reeks kaarten waarin de ontwikkeling van de Zuidwestelijke delta vanaf ca. 1750 tot 2050 te zien is. Voor de toekomst tot 2050 zijn twee mogelijk ontwikkelrichtingen verkend die resulteren in twee toekomstbeelden. Voor de uitwerking van de toekomstbeelden is voortgebouwd op twee deltascenario’s: Rust en Stoom.
Centraal in de ontwikkelde methode staat het onderscheid tussen ontwikkelingen die op het systeem afkomen (drijvende krachten) en het effect daarvan op het ruimtelijk systeembeeld. In een cyclisch proces worden deze twee invalshoeken zowel voor het verleden, het heden als de toekomst uitgewerkt.
Terugkijken naar het verleden levert inzicht in de mechanismen die de ontwikkeling van het systeem hebben bepaald en de dynamiek die hierin kan optreden. Dit is verbeeld in tijdslijnen, die doorgetrokken worden naar de twee toekomstscenario’s. Dezelfde tekenstijl leidt tot een samenhangende kaartenreeks en meer context voor de toekomstbeelden.
In scenario STOOM komt er veel op het gebied af, maar ontwikkelt het systeem zich zelf grotendeels binnen de continuïteitslijnen uit het verleden. De ruimtedruk is groot. In RUST vinden veel meer transities in het systeem plaats. De belangrijkste drijvende kracht is de veranderende maatschappelijke en politieke agenda.
Vergelijking van de scenario’s leidt tot drie type gebieden. Gebieden die in beide scenario’s niet veranderen of waar gelijke opgaven liggen. Gebieden die in het ene wel en het andere niet veranderen. Gebieden die altijd veranderen, maar op een andere manier en onder invloed van andere drijvende krachten. Op basis hiervan kunnen ontwikkelingen op hun robuustheid en adaptiviteit getest worden.
Voormalig medewerkers Inge Kersten en Joppe Veul
Bestel het boek
