Windenergie + Ruimtelijke kwaliteit

Beeldkwaliteitsplan Windenergie Wieringermeer

Eind 2011 is de Structuurvisie Windplan Wieringermeer vastgesteld, waarin een stevige ambitie voor de ruimtelijke kwaliteit is verwoord: ‘meer windenergie in een mooier landschap’. H+N+S stelde hiervoor het Beeldkwaliteitsplan op, waarmee de ruimtelijke kwaliteit getoetst en geborgd kan worden.

Aanleiding

Op dit moment kent de Wieringermeer een groot aantal lijnvormige windturbine­opstellingen en staan bij veel boerenerven solitaire turbines. In het Windplan wordt het opgesteld vermogen vergroot van ca. 130MW in de huidige situatie tot ca. 300-400MW na realisatie. Om in de toekomst ruimtelijke kwaliteit van de polder te toesten en te borgen, heeft H+N+S het Beeldkwaliteitsplan opgesteld.

© Hans van der Meer
We streven naar een reeks heldere lijnopstellingen, die samen een herkenbare nieuwe laag in het cultuurlandschap vormen

We streven naar een reeks heldere lijnopstellingen, die samen een herkenbare nieuwe laag in het cultuurlandschap vormen en aansluiten bij de schaal van de ingreep en het grootse karakter van de Wieringermeerpolder. Door opschaling van de huidige lijnopstel­lingen in combinatie met sanering van de solitaire turbines ontstaat de kans om beter aan te sluiten bij de essentie van de polder: grote maten, eenheid en heldere lijnen. Het Windplan gaat uit van drie deelsystemen die samen invulling geven aan dit nieuwe windmolenlandschap.

Aanpak

Het beeldkwaliteitsplan omvat ontwerpprinci­pes, randvoorwaarden en uitgangspunten met betrekking tot de plaatsing van windturbines. In het beeldkwaliteitsplan structu­reren wij de uitspraken die we doen aan de hand van vijf ‘lagen’, waarbij we steeds verder inzoomen. Al deze lagen beïnvloeden op verschillende schaal­niveaus de beleving en het effect van wind­turbines en samen bepalen ze de ruimtelijke kwaliteit van de opstellingen.

Resultaat

Laag 0: Grotere context

Versterken van een regional consistent beeld van de windlandschappen in Nederland. Zoek waar mogelijk afstemming met de (te ontwikkelen) opstellingen in de omgeving van de Wieringermeerpolder met als doel een regionaal consistent beeld.

Laag 1: Het totale concept

Het Windplan Wieringermeer gaat uit van drie ruimtelijke eenheden of deelsystemen die met elkaar invulling geven aan dit nieuwe windmolenlandschap. Elk deelsysteem beantwoordt aan de ambitie met betrekking tot grote maten en heldere lijnen. Ze zijn afzonderlijk van elkaar herkenbaar en reageren op hun eigen manier op de polder.

Laag 2: Opstellingen

Om het heldere concept dat in de vorige laag is neergelegd te behouden, zijn ordeningsprincipes nodig die iets zeggen over de precieze plaatsing van de turbines binnen de aangegeven zones. Gestreefd wordt naar een zo groot mogelijke orde, ritme en regelmaat.

Overzichtstabel ontwerpprincipes laag 2

Laag 3: Turbinespecificaties

Het ontwerp van windturbines varïeert per molen. De vormgeving van de turbines in een opstelling heeft effect op de beleving van de opstelling als geheel. In het algemeen kan gesteld worden, dat hoe meer rust uitgestraald wordt, des te positiever het effect is. Er wordt daarom gestreefd naar zoveel mogelijk eenheid binnen de opstellingen en een terughoudende vormgeving van de turbines.

Impressie recreatieve route langs windturbines

Laag 4: Landschappelijke inpassing

Het oorspronkelijke polderlandschap van de Wieringermeer is vormgegeven met een set karakteristieke inrichtingselementen. Vorm en functie komen met elkaar op unieke wijze tot expressie. De windturbines voegen ten opzichte van het oorspronkelijke polderlandschap een nieuwe laag toe. De ambitie is om nieuwe toevoegingen te ontwerpen vanuit eenzelfde ontwerpfilosofie als ten tijde van de eerste ontginning: een set van eenvoudig maar krachtig vormgegeven inrichtingselementen.

INHOUDELIJKE BIJDRAGE

Voormalig medewerker Joppe Veul