Stijltuin + Jachthuis

Tuinaanleg Jachthuis St. Hubertus, De Hoge Veluwe

Aan weerszijden van Jachthuis St. Hubertus liggen twee formele stijltuinen die onderdeel vormen van de monumentale tuin- en parkaanleg. Bij de herinrichting in 2010 zijn de zijtuinen opgeknapt en ingericht met rozen. Recent bereikte ons echter de vraag het ontwerp aan te passen vanwege uitval van de door ziekte aangetaste buxus en tevens door uitval van de rozen door wildvraat.

Een van de zijtuinen in 2014, met rozenborder opgesloten door lage buxushaagjes

Aanleiding

In 2008/2010 heeft H+N+S in samenwerking met Michael van Gessel in opdracht van Het Nationale Park De Hoge Veluwe een herinrichtingsplan gemaakt voor de tuin- en parkaanleg van Jachthuis St. Hubertus. Dit hoofdlijnenplan is de basis geweest voor de toetsing en vergunningverlening door bevoegd gezag en voor de stapsgewijze uitvoering sindsdien. Ondertussen is de herinrichting van de tuin en de directe parkomgeving van het Jachthuis St. Hubertus voor een groot gedeelte afgerond. Voor de paar ontbrekende delen is nog geen financiële dekking, zoals de vervangen van het asfalt in de beide entreelanen door gebakken klinkers.

Ontwerp herinirichtingsplan ‘De tuin- en parkaanleg van Jachthuis St. Hubertus’ (2010)

De twee zijtuinen zijn destijds opnieuw ingericht met rozen op basis van een beplantingsplan van rozenspecialist Piet Bakker. De door Piet Bakker geadviseerde Engelse rozensoorten, deden het echter niet goed op deze groeiplaats (zeer arme, droge zandbodem). Omvorming naar rijkbloeiende heesterrozen (in 2018) leidde helaas echter ook niet tot het gewenste resultaat. En van de enkele rozensoorten die wel goed tot wasdom kwamen, werden de rozenknoppen door het roodwild (edelherten) consequent opgegeten. Er ontstond met de rozen helaas niet het gewenste beeld. Daarnaast waren de buxushaagjes ook slecht vanwege de buxusziekte.

De zichtbare gevolgen van vraat aan de eerder geplante rozensoorten

Strategie

We hebben indachtig het probleem van de groeiplaats, de vraat en de buxusziekte het plan voor de stijltuinen opnieuw bezien. Hierbij is wel zorgvuldig te werk gegaan, want de tuinen zijn beschermd als rijksmonument. We hebben het destijds verrichte historisch onderzoek ('De parkaanleg bij Jachthuis Sint Hubertus' -Albers Adviezen Historische Parken i.s.m. Lantschap, adviesbureau voor landschap en cultuurhistorie - mei 2008) er opnieuw bij gepakt. Voorgesteld is de ruimtelijke opzet van de beide rozentuinen gelijk te houden maar wel andere plantensoorten toe te passen.

Luchtfoto van de historische situatie kort na de aanleg (begin 20e eeuw)

Al in de tijd van het oorspronkelijke advies uit 2008 is bekeken of bij de herinrichting de rhododendronvelden in het hart van de zijtuinen zouden moeten worden teruggebracht. Op advies van Lucia Albers is daar destijds niet voor gekozen omdat al snel de rhododendrons (weer) te groot zouden worden – de reden waarom ze destijds zijn vervangen door rozen.

Door de ontwikkelingen is die keus nu heroverwogen. De rhododendronvelden zijn sinds kort wel weer teruggebracht, maar we houden rekening met het belangrijkste bezwaar van destijds. Door voor dwergrhodondendronsoorten te kiezen wordt voorkomen dat het beoogde beeld en het zicht op en vanuit de omgeving wijzigt.

Ontwerpvoorstel nieuwe situatie middenvakken beide zijtuinen Jachthuis St. Hubertus

Resultaat

Met de nieuwe opzet gaan we dus weer wat meer terug richting de oorspronkelijke opzet, met rhodo's in de middenvakken en in de rand eromheen, ingesloten in lage hagen. Vanwege de buxusziekte is wel een andere soort voor de haag voorgesteld; eentje die lijkt op buxus (Ilex crenata). Om de ruimtelijke werking gelijk te houden wordt voor dwergrhodo's/azalea's gekozen, zodat bezoekers er overheen blijven kijken en deze ook niet boven de muurtjes uitsteken.

Geselecteerd voor het middendeel zijn witte, witroze en zachtroze bloeiende soorten; ofwel zachte tinten als rustige basis voor de meer kleurrijke vaste plantenborder. De stroken met rozen voor de rhodogroepen aan de zijkant worden ook vervangen door dwergrhodo's maar dan in wat uitbundiger kleuren, passend bij de border met vaste planten die tegen de haag aan de zuidkant ligt.