Dijken + Ruimtelijke Kwaliteit

Ruimtelijk Kwaliteitskader Cuijk-Ravenstein

Dijkversterkingopgave kan worden aangegrepen om andere ontwikkelingen en meekoppelkansen mee te nemen in de verkenning. Bijvoorbeeld op het gebied van cultuurhistorie, ecologie en recreatie. Eén van de randvoorwaarden in dit ruimtelijk kwaliteitskader is om het dijktracé als een herkenbaar en continu landschapselement te ontwikkelen. Want naast dat de primaire functie van een dijk is om het achterliggende land te beschermen, is het ook een waardevol landschapselement.

Aanleiding

Het klimaat verandert. Het weer wordt extremer. Zo ontstaat er meer neerslag die vaak binnen een korte tijd valt. Dit heeft tot gevolg dat er vaker hoge waterstanden voorkomen, die ook langer kunnen duren. De kans op een overstroming wordt daardoor groter. De overheid heeft besloten dat alle inwoners en bedrijven achter dijken of duinen in Nederland in 2050 beter beschermd moeten zijn tegen overstroming vanuit de grote rivieren of de Noordzee. Daarom is Waterschap Aa en Maas gestart met de voorverkenning voor verbetering van de dijk langs de Maas tussen Cuijk en Ravenstein. Onderdeel van deze voorverkenning is het opstellen van een Ruimtelijk Kwaliteitskader dat de kenmerken en kwaliteiten van de dijk en dijkomgeving vastlegt op verschillende schaalniveaus.

Aanpak

Centraal in deze handreiking staat de visie op de dijkversterking. Deze komt voort uit de opgave, de omgevingskwaliteiten maar ook de kansen die we zien om tot versterking van de ruimtelijke kwaliteit te komen. De visie kent een hoog abstractieniveau: zo kijken we aan tegen de dijk en omgeving. De visie is een toetsingskader op hoog abstractieniveau, maar dient vooral om richting te geven aan het ontwerpproces: deze kant gaan we op. De visie legt een fundament dat staat, maar kan op meerdere manieren uitgewerkt worden. Verfijning van de visie, voor het geheel, de deeltrajecten en bijzondere plekken, is een opgave voor het vervolgproces.

Resultaat

In een aantal themakaarten worden de kwaliteiten van de dijk en dijkomgeving laten zien.

  • Cultuurhistorie
  • Watersysteem
  • Natuur en ecologie
  • Wonen, werken en infrastructuur
  • Recreatie en beleving

De verschillende themakaarten laten zien met welke ambitie en reikwijdte de dijkverbetering beschouwd zou moeten worden.

Vervolgens is er ingezoomd op verschillende deelgebieden. Op het niveau van de deelgebieden is ook een doorkijk gegeven naar locatie specifieke aandachtspunten en kansen voor de dijkverbetering. Hierbij wordt getoond hoe de dijkverbetering op een lokaal niveau uit zou kunnen werken. De kansen komen voort uit de visie en principes, of uit concrete wensen en ideeën die benoemd zijn in het gesprek met betrokkenen bij de totstandkoming van deze handreiking. Het geheel is bedoeld als voorzet en inspiratie voor de verkenningsfase.

Vervolg

Na het opstellen van het Ruimtelijk Kwaliteitskader volgt de verkenningsfase waar verschillende alternatieven onderzocht zullen worden. De te ontwikkelen oplossingen en alternatieven voor de dijkversterking kunnen ten opzichte hiervan beoordeeld worden: wat is de impact op de huidige kenmerken en kwaliteiten? De bevindingen worden vervolgens meegenomen bij de keuze voor een alternatief of oplossing. Door al bij het ontwerp rekening te houden met de huidige kenmerken en kwaliteiten ontstaat een passend ontwerp, en wordt de negatieve impact beperkt of worden kansen op versterking van de kenmerken en kwaliteiten benut.