Snelweg + Natuurontwikkeling

Inpassing reconstructie A12 VEG

De A12, een belangrijke oost-west verbinding in Nederland, wordt tussen Ede en Grijsoord over een lengte van 11 kilometer verbreed om de doorstroming en veiligheid te verbeteren. Het traject ligt deels in het natuurgebied van de Veluwe wat bijzondere aandacht vraagt. De ecologische inbedding van de A12 is onderdeel van de totaalaanpak geweest.

Aanleiding

De A12 Veenendaal – Ede – Grijsoord (VEG) is de laatste schakel in de verbreding van de A12, de achterlandverbinding tussen de Randstad en Duitsland. De flessenhals tussen Ede en Grijsoord wordt permanent van 2x2 naar 2x3 rijstroken verbreed. Het project is om die reden opgenomen in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT).

Natuuropgave

De weg loopt dwars door de Veluwe, het grootste laaglandnatuurterrein in Noordwest-Europa. Ecologie is de grootste uitdaging: de verbreding mag niet ten koste gaan van dit belangrijke natuurgebied, maar dient juist een kwaliteitsimpuls voor de omgeving te zijn. Met het project is in totaal 80 mln. euro gemoeid. De realisatie is medio 2016 afgerond.

Onderdeel van het plan is het ontsnipperen van leefgebieden voor dieren door aanleg van faunapassages en extra ecologische verbindingen

Rijkswaterstaat heeft de grote natuurwaarde van het gebied erkent en daarom de aannemers in het selectietraject uitgedaagd om extra aandacht te besteden aan de bijzondere natuurwaarden van het gebied, bovenop de contractuele verplichtingen. Onderdeel van het plan van het Heijmans-consortium is het ontsnipperen van leefgebieden voor specifieke diergroepen door aanleg van faunapassages onder en over de rijksweg heen en extra ecologische verbindingen over en naast het spoor. Zo wordt het leefgebied van deze dieren aanzienlijk vergroot. Dat doen we voor dassen en reeën, maar ook voor boommarters, vleermuizen, hagedissen, hazelwormen en slangen.

32 maatregelen voor landschappelijke en ecologische inbedding van de wegverbreding

Aanpak

DBFM

De A12 Veenendaal – Ede – Grijsoord is voor Heijmans de eerste publiek-private samenwerking in het werkveld van de infrastructuur in Nederland. Het Heijmans-consortium is als opdrachtnemer volledig verantwoordelijk van het ontwerp tot en met het onderhoud en inclusief de financiering (Design, Build, Finance en Maintain). Aan de opdracht werken diverse ontwerp, advies, wegenbouw en civieltechnische disciplines samen.

Ecologie

Het plan is gedurende de tenderprocedure ontwikkeld in samenwerking met organisaties die thuis zijn in de flora en fauna van het gebied rond de A12 zoals ecologisch adviesbureau EcoGroen, RAVON en de Zoogdiervereniging. Dit heeft geleid tot een landschappelijke en ecologische inbedding die verder kijkt dan de A12 verbinding alleen. H+N+S heeft tijdens de zenderfase inhoudelijke ondersteuning geleverd maar is tijdens de realisatie niet verder betrokken geweest.

Resultaat

Heidecorridors

Diverse maatregelen zorgen ervoor dat de natuur rondom het tracé zo veel mogelijk behouden blijft. Zo worden de nieuwe bermen natuurvriendelijk ingericht, zodat  diverse diersoorten zoals de gladde slang en de zandhagedis er kunnen blijven leven. Verspreid langs de snelweg worden vijf zogenaamde heidecorridors gerealiseerd voor reptielen om geïsoleerde leefgebieden direct langs de weg met elkaar te verbinden met verder van de weg gelegen heidegebieden.

Impressie knooppunt Grijsoord na ingreep

Faunaverbindingen

Onder de A12 komen extra doorgangen voor dieren: een faunatunnel (voor onder meer het ree) en vier dassentunnels. Het nieuwe spoorviaduct krijgt faunaverbindingen boven- en onderlangs. Over de A12 komen twee boommarterbruggen. De bomen die plaats moeten maken voor de weguitbreiding worden grotendeels herplant in de bermen langs het tracé. Rijkswaterstaat heeft hiervoor de samenwerking gezocht met natuurbeheerders en grondeigenaren.

INHOUDELIJKE BIJDRAGE

Voormalig medewerker Joppe Veul en Arjen Meeuwsen